Not: Aşağıdaki bazı şekiller ve/veya olaylar ve/veya ölçüler gerçek değildir.Anlatım kolaylığı için gerçek gibi şekillendirilmiş ve/veya anlatılmıştır.

Ortalama , ortanca ( medyan ) , tepe değeri ( mod )

• Aritmetik ortalama : Verilerin toplamanın veri sayısına bölümü ile bulunan değere aritmetik ortalama denir.
  70 , 30 ve 80 sayılarının aritmetik ortalamssı (70 + 40 + 80) ÷ 3 işlemi ile 60 olarak bulunur.
• Ortanca (medyan ) : Bir veri grubunun değerlerin sıralanması sonrasında ortadaki değere ortanca ( medyan ) denir.
  75 , 50 , 90 , 25 ve 88 sayılarının ortanca değerini bulmak için değerler 25 , 50 , 75 , 88 ve 90 şeklinde sıralanır.Bu sıralama sonrasında 75 ortanca değer olur.
  Ortada iki değer olsaydı o zaman bu iki değerin aritmetik ortalaması ortanca değer olurdu.
• Tepe değeri (mod) : Bir veri grubundaki en çok tekrar eden değere tepe değeri (mod) denir.Bir veri grubunun tepe değeri olmayabilir veya birden fazla tepe değeri olabilir.

Aritemetik ortalama verilere karşı duyarlıdır.En düşük ve en yüksek değerlerden bir tane bile olsa aritmetik ortalama değeri etkilenir.Ama ortanca ve tepe değeri en yüksek veya en düşük değerlerden etkilenmez.Çünkü onların hesaplanmasında en yüksek veya düşükler işleme katılmaz.

Eğer verilerin çok büyük veya çok küçük değerleri yoksa aritmetik ortalama sağlıklı sonuç verir.

Eğer verilerin çok büyük veya küçük değerleri varsa ortanca kullanmak aritmetik ortalamadan daha sağlıklı sonuç verir.

Eğer veri grubunun en tipik özelliği veya değeri belirlemek isteniyorsa o zaman tepe değeri kullanılmalıdır.

Bir örnek
Takımınızın almak istediği iki golcü var.

• Ahmet son 8 senede yıllık 0, 4, 2, 25 ,40 , 10 , 1 , 6 gol atmıştır.
• Osman son 8 senede yıllık 6 , 8 , 7 , 13 , 12 , 10 , 9 , 8 gol atmıştır.

Ahmet'in aritmetik ortalaması yılda 11 gol iken , Osman'ın 9,125 olduğu görülür.
Aritmetik ortalamaya bakılırsa Ahmet daha golcü gibi gelebilir.Ama ortalma altında gol attığı yıl sayısı fazladır.Birer sene 40 ve 25 gol atmış olması sebebiyle aritmetik ortalaması yükselmiştir.Bu yüzden ortancalara bakmak gereklidir.
Ahmet'in ortanca değeri 5 , Osman'ın ise 8,5 olarak hesaplanır.
Ortanca değerlere de bakılınca Osman'ın ortalaması daha yüksektir ve Osman'ın tercih edilmesi daha uygundur.

Önerilen sayfalar

7. sınıf veri analizi Çizgi grafiği Daire grafiği 7. sınıf veri işleme testi Çizgi grafiği soruları Daire grafiği soruları Aritmetik ortalama ortanca tepe değeri soruları