Bütün , yarım ve çeyrek

• Kesirlerde kesir çizgisi üzerindeki sayı pay olarak isimlenir.
• Kesirlerde kesir çizgisi altındaki sayı ise payda olarak isimlenir.
• Bir bütünün tamamı olarak gösterilir.
• Bir bütünün yarısı iki eş parçadan birisi olduğundan olarak gösterilir ve ikide bir şeklinde okunur.
• Bir bütünün çeyreği dört eş parçadan birisi olduğundan olarak gösterilir ve dörtte bir şeklinde okunur.

Yukarıdaki 4 şekilde bir bütünü göstermektedir.

Yukarıdaki 4 şekilde iki eş parçaya ayrılmış ve eş parçalardan bir tanesi boyalıdır.Bu yüzden dört şekilde yarımı yani kesrini göstermektedir.

Yukarıdaki 3 şekilde dört eş parçaya ayrılmış ve eş parçalardan bir tanesi boyalıdır.Bu yüzden üç şekilde çeyreği yani kesrini göstermektedir.

Birim kesir

Bir bütünün eş parçalarından bir tanesi birim kesirdir.

• Yeşil modellemede birim kesir dir.
• Kırmızı modellemede birim kesir dir.
• Mavi modellemede birim kesir dir.
• Yeşil modellemede birim kesir dir.

Pay payda ilişkisi

• Pay ile payda arasında parça bütün ilişkisi vardır.
• Payda bütünün kaç eş parçaya ayrıldığını gösterir.
• Pay ise bu eş parçalardan kaçının alındığını gösterir.

• Yeşil modellemede bütün 8 eş parçaya ayrılmış ve bunun 7 tanesi boyanmıştır.Bu yüzden kesir dir.
• Kırmızı modellemede bütün 10 eş parçaya ayrılmış ve bunun 6 tanesi boyanmıştır.Bu yüzden kesir dır.
• Mavi modellemede bütün 6 eş parçaya ayrılmış ve bunun 5 tanesi boyanmıştır.Bu yüzden kesir dir.
• Yeşil modellemede bütün 9 eş parçaya ayrılmış ve bunun 4 tanesi boyanmıştır.Bu yüzden kesir dür.

Paydası 10 ve 100 olan birim kesirler

Yukarıdaki sayı doğrusunda iki sayı arası ve bütün 10 eş parçaya ayrılmıştır.Bu yüzden birim kesir dir.

Yukarıdaki bütün 100 eş parçaya ayrılmıştır.Bu yüzden birim kesir dir.

Çokluğun basit kesir kadarını belirleme

Bir çokluğun birim kesir kadarını belirlemek için çokluk sayısı paydaya bölünür.

• 24 karenin i kaçtır?
  • 
  • Payı 1 olan kesir bütünün birim kesiridir.
  • 24 ÷ 8 işlemi ile birim kesir kadarı 3 olduğu bulunur..
• 40 kalemin i kaçtır ?
  • 40 ÷ 5 işlemi ile birim kesir kadarının 8 kalem olduğu bulunur.
• 140 TL nin i kaçtır ?
  • 140 ÷ 7 işlemi ile birim kesir kadarının 20 TL olduğu bulunur.

Payı paydasından küçük kesirler

Yukarıdaki sayı doğrusunda iki sayı arası 5 eş parçaya ayrılmış ve ok sıfır noktasından sonraki 3. çizgi üzerinde olduğundan kesir olur.

Yukarıdaki sayı doğrusunda iki sayı arası 6 eş parçaya ayrılmış ve ok sıfır noktasından sonraki 5. çizgi üzerinde olduğundan kesir olur.

Yukarıdaki sayı doğrusunda iki sayı arası 7 eş parçaya ayrılmış ve ok sıfır noktasından sonraki 4. çizgi üzerinde olduğundan kesir olur.

Yukarıdaki örüntü bloklarında bütün 3 eş parçaya ayrılmış ve bunlardan iki tanesi mavi blok olduğundan mavi kısım bütünün si olur.

Yukarıdaki örüntü bloklarında bütün 6 eş parçaya ayrılmış ve bunlardan iki tanesi kırmızı blok olduğundan kırmızı kısım bütünün i olur.