8. sınıf eşitsizlikler
Eşitsizlik
- < küçüktür işareti.İşaretin solundaki sayı sağındaki sayıdan küçüktür.
- > büyüktür işareti.İşaretin solundaki sayı sağındaki sayıdan büyüktür.
- ≤ küçük veya eşittir işareti.İşaretin solundaki sayı sağındaki sayıdan küçük veya eşittir.
- ≥ büyük veya eşittir işareti.İşaretin solundaki sayı sağındaki sayıdan büyük veya eşittir.
İçinde < , > , ≤ , ≥ sembollerinden en az biri bulunan ifadelere eşitsizlik denir.
Bir bilinmeyen bulunan ve bilinmwyenin üssü bir olan eşitsizliklere birinci derecden bir bilinmyenli eşitsizlik denir.
- "Çocuk futbol takımına katılabilmek için 9 yaşından küçük olunmalıdır." ifadesinde çocukların yaşı x ile temsil edildiğinde, x < 9 şeklinde yazabiliriz.
- "Ders notu 49 dan fazla ise dersten geçilir." ifadesinde not x ile temsil edildiğinde, x > 49 şeklinde yazabiliriz.
- "Seçimlerde oy kullanmak için en az 18 yaşında olunmalıdır." ifadesinde seçmen yaşı x ile temsil edildiğinde, x ≥ 18 şeklinde yazabiliriz.
- "Otoyoldaki köprü altından geçebilmek için arabanın yüksekliği en fazla 400 cm olmalıdır." ifadesinde araba yüksekliği x ile temsil edildiğinde, x ≤ 400 şeklinde yazabiliriz.
Eşitsizlikleri sayı doğrusunda gösterme
- Eşitsizlikte < , > işaretleri varsa sınır noktasının içi boş olur.Yani sınır noktasındaki sayı eşitsizliğe dahil değildir.
- Eşitsizlikte ≤ , ≥ işaretleri varsa sınır noktasının içi dolu olur.Yani sınır noktasındaki sayı eşitsizliğe dahildir.
Eşitsizlik çözme
- Eşitsizliği sağlayan gerçek sayılara eşitsizliğin çözümü denir.
- Eşitsizliğin her iki tarafı aynı sayı ile toplanır veya çıkarılırsa eşitsizlik yön değiştirmez.
- Eşitsizliğin her iki tarafı pozitif bir sayı ile çarpılırsa eşitsizlik yön değiştirmez.
- Eşitsizliğin her iki tarafı negatif bir sayı ile çarpılırsa eşitsizlik yön değiştirir.
- Eşitsizliğin her iki tarafı pozitif bir sayıya bölünürse eşitsizlik yön değiştirmez.
- Eşitsizliğin her iki tarafı negatif bir sayıya bölünürse eşitsizlik yön değiştirir.
Örnekler
- x + 8 < 10 eşitsizliğinde iki taraftan 8 çıkarılırsa x < 2 olur.
- -3 > x - 5 eşitsizliğinde iki tarafa 5 eklenirse 2 > x olur.
- < 5 eşitsizliğinde iki taraf 2 ile çarpılırsa oluşan x < 10 olur.
- 8 > -2x eşitsizliğinde iki tarafı -2 ile bölünürse oluşan -4 < x olur.
- 3x + 1 ≤ 7 eşitsizliğinde iki taraftan 1 çıkarılırsa 3x ≤ 6 olur.İki taraf 3 ile bölünürse x ≤ 2 olur.
- 1 - ≥ 11 eşitsizliğinde iki taraftan 1 çıkarılırsa - ≥ 10 olur.İki taraf -5 ile çarpılırsa x ≤ -50 olur.