7. sınıf rasyonel sayılar
- a bir tam sayı ve b 0 dan farklı bir tam sayı olmak üzere şeklinde yazılabilen sayılara rasyonel sayılar denir.
- Rasyonel sayılar kümesi Q ile gösterilir.
- Her doğal sayı bir tam sayı ve her tam sayıda bir rasyonel sayıdır.
- 0 dan büyük rasyonel sayılara pozitif rasyonel sayı denir.
- Pozitif rasyonel sayılar kümesi sembolü Q+ dir.
- 0 dan küçük rasyonel sayılara negatif rasyonel sayı denir.
- Negatif rasyonel sayılar kümesi sembolü Q- dir.
Negatif rasyonel sayılar 3 farklı şekilde gösterilebilinir. = =
Rasyonel sayıyı ondalık gösterime dönüştürme
Rasyonel sayılarıda pay paydaya bölünürse ondalık gösterim elde edilir.
- rasyonel sayısında 2 ÷ 5 işlemi sonucu olan 0,4 rasyonel sayının ondalık gösterimidir.
- rasyonel sayısında 8 ÷ 5 işlemi sonucu olan -1,6 rasyonel sayının ondalık gösterimidir.
Devirli ondalık gösterim
Bir rasyonel sayının ondalık gösterime dönüştürülmesinde kalan 0 olmuyor , bazı rakamlar belli düzende tekrar ediyorsa oluşan ondalık gösterim devirli ondalık gösterim olur.Devirli ondalık gösterimde devreden rakamlar üzerine çizgi çekilerek ondalık gösterimin devirli olduğu anlatılır.
- rasyonel sayısı 4 ÷ 3 işleminde 1,3333 şeklinde 3 tekrar etmektedir.Bu yüzden rasyonel sayı şeklinde ondalık gösterime çevrilir.3 ün üzerindeki çizgi rakamın devrettiğini anlatmaktadır.
- rasyonel sayısı 4 ÷ 3 işleminde 4,5555 şeklinde 5 tekrar etmektedir.Bu yüzden rasyonel sayı şeklinde ondalık gösterime çevrilir.5 in üzerindeki çizgi rakamın devrettiğini anlatmaktadır.
Ondalık gösterimi rasyonel sayıya dönüştürme
Ondalık gösterimde paydaya 1 yazılır ve pay ile payda ondalık gösterimi tam sayı yapacak en küçük 10 nun katı sayı ile çarpılır.Son olarak sadeleştirme varsa yapılır.
- 0,3 sayısı şeklinde rasyonel sayıya dönüştürülür.
- 2,64 sayısı şeklinde rasyonel sayıya dönüştürülür.
Devirli ondalık gösterimin rasyonel sayıya dönüşümü
Devirli ondalık gösterimi rasyonel sayıya dönüştürmede denklem kurulup taraf tarafa çıkarma yapılır.
-
sayısını dönüştürmek için x = ve iki tarafı 10 ile çarpıp 10x = denklemleri kurulur.
-
sayısını dönüştürmek için x = ve iki tarafı 100 ile çarpıp 100x = denklemleri kurulur.
Rasyonel sayıları sıralama,karşılaştırma
- Sayı doğrusunda sayılar sağdan sola doğru küçülür.
- Pozitif sayılar 0 dan uzaklaştıkça büyür.
- Negatif sayılar ise 0 dan uzaklaştıkça küçülür.0 a daha yakın olan daha büyüktür.
- Negatif rasyonel sayının mutlak değeri büyüdükçe sayı küçülür.
- Pozitif bir rasyonel sayı negatif bir rasyonel sayıdan daima büyüktür.
- Rasyonel sayıları karşılaştırırken sayıların paydası eşit değil ise sadeleştirme veya genişletme ile paydalar eşitlenmelidir.