Çoklukların yüzdesini hesaplama

Bir çokluğun belli bir yüzdesini almak için çokluk miktarı yüze bölünür ve yüzde olarak verilen sayı ile çarpılır.

• 250 nin % 110 u 250 ÷ 100 = 2,5 ve 2,5 x 110 = 275 dir.
• 4000 nin % 0,3 ü 4000 ÷ 100 = 40 ve 0,3 x 40 = 12 dir.

Belli yüzdesi verilen çokluğun tamamını hesaplama

Belli yüzdesi verilen çokluğun tamamını hesaplama için verilen miktar yüzde miktarına bölünere çokluğun % 1 i bulunur.Sonra bulunan 100 ile çarpılır.

• % 20 si 160 olan sayı 160 ÷ 20 = 8 ve 100 x 8 = 800 dür.
• % 12 si 30 olan sayı 30 ÷ 12 = 2,5 ve 100 x 2,5 = 250 dir.

Bir çokluğu diğer çokluğun yüzdesi olarak hesaplama

Bir çokluğu diğer çokluğun yüzdesi olarak hesaplama için yüzde olarak belirtilecek çokluk miktarı diğer çokluk miktarına bölünür.Bulunan ondalık gösterimli sayı yüzdelik gösterime dönüştürülür.

• 20 sayısı 40 sayısının yüzde kaçı olduğunu bulmak için 20 ÷ 40 işlemi yapılır.İşlem sonucu 0,5 olduğundan 20 sayısının 40 sayısının % 50 si olduğu bulunur.
• 15 sayısı 50 sayısının yüzde kaçı olduğunu bulmak için 15 ÷ 50 işlemi yapılır.İşlem sonucu 0,3 olduğundan 15 sayısının 50 sayısının % 30 u olduğu bulunur.

Bir çokluğu belirli bir yüzde ile arttırmaya veya azaltma

Bir çokluğu belirli bir yüzde ile arttırmaya veya azaltmada iki yol vardır.

İlk yol çokluğun değişecek yüzde miktarı hesaplanır.Bulunan çokluk miktarına eklenir veya çıkarılır.

• 450 yi % 40 arttırmak için sıra ile aşağıdaki işlemler yapılır.
  • 450 ÷ 100 = 4,5
  • 40 x 4,5 = 180
  • 450 + 180 = 630
• 650 yi % 30 azaltmak için sıra ile aşağıdaki işlemler yapılır.
  • 650 ÷ 100 = 6,5
  • 30 x 6,5 = 195
  • 650 - 195 = 455

Diğer yol değişimden sonra yüzde miktarı ondalık gösterime dönüştürülür ve çokluk miktarı ile çarpılır.

• 450 yi % 40 arttırmak için sıra ile aşağıdaki işlemler yapılır.
  • 100 + 40 = 140
  • % 140 = 1,4
  • 450 x 1,4 = 630
• 650 yi % 30 azaltmak için sıra ile aşağıdaki işlemler yapılır.
  • 100 - 30 = 70
  • % 70 = 0,7
  • 650 x 0,7 = 455

2 problem ve çözümü

Soru: İsa'nın son üç günde koştuğu mesafelere ait bilgiler aşağıdaki gibidir.

• Pazartesi günü koştuğu mesafe Salı günü koştuğu mesafeden % 15 daha azdır.
• Salı günü koştuğu mesafe Çarşamba günü koştuğu mesafeden % 8 daha azdır.

• Bir çokluğu belirli bir yüzde ile azaltmada 100 den yüzde çıkarılır ve yeni yüzde ondalık ifadeye dönüştürülür.
• 100 - 8 = 92 , % 92 = 0,92 dir.
• 9000 x 0,92 işlemi ile Salı günü 8280 m koşulduğu bulunur.
• 100 - 15 = 85 , % 85 = 0,85 dir.
• 8280 x 0,85 işlemi ile Pazartesi günü 7038 m koşulduğu bulunur.
• Yüzde ile azaltmada diğer yol yüzdeyi hesaplayıp çokluktan çıkarmaktır.% 8 alınır 9000 den çıkarılır.

Soru: Bir litre benzin 5 TL ye satılmaktadır.Nuh arabasının deposunun alabileceği benzin miktarının % 50 si kadar benzin almış ve bunun için 115 TL ödeme yapmıştır.
Buna göre Nuh'un arabasının deposu kaç litre benzin almaktadır?

• 115 ÷ 5 işlemi ile Nuh'un 23 L benzin aldığı bulunur.
• Belli bir yüzdesi verilen çokluğun tamamı bulunurken verilen miktar yüzdeye bölünür ve 100 ile çarpılır.
• 23 ÷ 50 = 0,46 ( % 1 i 0,46 dır.)
• 100 x 0,46 işlemi ile de sorunun cevabı 46 olarak bulunur.
• Daha kısa yol ise % 50 yarıma denk gelir.2 x 23 işlemi ile de 46 sonucuna ulaşabilirsiniz.