Özel dörtgenler
Yamuk
En az iki kenarı paralel olan dörtgene yamuk denir.Paralel olan kenarlara alt ve üst tabanlar , diğer kenarlara yan kenarlar denir.
Yamukta tabanların bir yan kenarla oluşturduğu iç açıların ölçüleri toplamı 180o dir.
x + t = y + z = 180o
Bir yamukta yan kenarların orta noktalarını birleştiren doğru parçasına orta taban denir.
Bir yamukta alt ve üst taban arasındaki en kısa uzaklığa yamuğun yüksekliği denir.
Yamukta ortaban uzunluğu , alt ve üst taban uzunlukları toplamının yarısına eşittir.Orta taban diğer tabanlara paraleldir.
Yamukta tabanların bir yan kenarla oluşturduğu iç açıların açıortayları orta tabanda dik kesişir.
Yukarıda KA ve KD açıortay , FE ise orta taban olduğundan AKD açı ölçüsü 90o dir.
İkizkenar yamuk
Bir tabanına ait açılarının ölçüleri birbirine eşit olan yamuğa ikizkenar yamuk denir.İkizkenar yamukta yan kenar uzunlukları ve köşegen uzunlukları eşittir.
|AD| = |BC| ve |AC| = |BD|
Aşağıdaki ikizkenar yamukta AK ile BL DC kenarına dik , |AB| = a ve DC = c ise |DK| = |LC| = olur.
Köşegenleri dik kesişen ikizkenar yamukta taban uzunlukları a ve c , yüksekliği h ise h = olur.
Dik yamuk
Bir yan kenarı tabanlara dik olan yamuğa dik yamuk denir.Köşegenleri dik kesişen dik yamukta taban uzunlukları a ve c , yüksekliği h ise h = olur.
Aşağıdaki yamukta köşegenlerle oluşan üçgenlerin alanları arası bağıntılar aşağıdaki gibidir.
S1 = S3 ve S12 = S2.S4 = S32
ABCD yamuğundan |BK| = |CK| ise A(AKD) = ve
A(AKD) = A(DKC) + A(AKB) olur.
Paralelkenar
Karşılıklı kenarları paralel olan dörtgene paralelkenar denir.Paralelkenar yamuğun tüm özelliklerini sağlar.
- [AB] // [DC] , [AD] // [BC]
- Karşılıklı kenar uzunlukları eşittir.|AB| = |DC| ve |AD| = |BC| olur.
- Karşılıklı açı ölçüleri eşittir. m(A) = m(C) ve m(B) = m(D) olur.
- m(A) + m(B) = 180o
- m(B) + m(C) = 180o
- m(C) + m(D) = 180o
- m(D) + m(A) = 180o
- Köşegenler birbirini ortalar. |AE| = |EC| , |DE| = |EB|
- Ardışık iki açının açıortayları birbirine diktir.
Yukarıdaki paralelkenarda [DB] köşegen A , K , L , M ve B , C , M noktaları doğrusal olduğundan |AK|2 = |KL|.|KM| olur.
D , M , N , B noktaları doğrusal , K ve L bulunduğu kenarların orta noktaları olmak üzere |DM| = |MN| = |NB| olur.
|AB| = a , |AD| = b , |AC| = e ve |DB| = f olmak üzere e2 + f2 = 2(a2 + b2) olur.
Paralelkenarda köşegenler paralelkenarı dört eşit alana böler.
K ABCD paralelkenarının içinde herhangi bir nokta S ler yazıldıkları üçgenlerin alanı olmak üzere S1 + S3 = S2 + S4 = olur.
ABCD paralelkenarında K ∈ [DC] ve S ler yazıldıkları üçgenlerin alanı olmak üsere S3 = S1 + S2 = olur.
Eşkenar dörtgen
- Kenar uzunlukları eşit olan paralelkenara eşkenar dörtgen denir.
- Eşkenar dörtgen paralelkenarın tüm özelliklerini taşır.
- Eşkenar dörtgende köşegenler açıortay olup birbirini dik ortalar.
- Eşkenar dörtgenin alanı bir kenar uzunluğunun yükseklik ile çarpımına eşittir.
- Eşkenar dörtgenin alanı iki köşegeninin uzunluğunun çarpımının yarısına eşittir.
Dikdörtgen
- Bütün açıları dik olan paralelkenara dikdörtgen denir.
- Dikdörtgen paralelkenarın tüm özelliklerini sağlar.
- Karşılıklı kenar uzunlukları eşittir.
- Köşegen uzunlukları eşittir.
- Köşegenler birbirini ortalar.
P noktaları ABCD dikdörtgenlerinin iç veya dışında herhangi bir yerde olmak üzere |PA|2 + |PC|2 = |PB|2 + |PD|2- Dikdörtgenin alanı iki kenar uzunluğunun çarpımına eşittir.
Kare
- Kenar uzunlukları eşit olan dikdörtgene kare denir.
- Kare , paralelkenar , eşkenar dörtgen ve dikdörtgenin bütün özelliklerini taşır.
- Köşegenler birbirini dik ortalar ve uzunlukları eşittir.
- Bir kenar uzunluğu a birim olan karenin bir köşegeninin uzunluğu a olur.
- Karenin alanı bir kenar uzunluğunun karesi veya köşegen uzunluğunun karesinin yarısı ile bulunur.
Deltoid
Aşağıdaki şekilde |AB| = |BC| , |CD| = |DA| ve [AC] ⊥ [BD] ise bu dörtgene deltoid denir.
ADC ve ABC üçgenleri ikizkenar üçgenlerdir.
BD köşegeni AC köşegenini dik ortalar.|AK| = |KC|
BD simetri doğru ve açıortaydır.
Deltoidin alanı köşegen uzunluklarının çarpımının yarısıdır.