10. sınıf çokgenler
Çokgenler
n ≥ 3 , n ∈ N ve A1 , A2 , A3 , A4 ..... An ardışık üçü doğrusal olmayan n noktası olmak üzere bu noktalarda kesişen doğru parçalarının birleşimi ile oluşan kapalı şekle A1An...An çokgeni veya n-gen denir.Çokge olma şartları aşağıdaki gibidir.
- İki nokta arasında doğru parçası ile birleşecek.
- Şekil kapalı olacak yani birleşmemiş ardışık iki nokta olmayacak.
- Kapalı bölge bir tane olacaktır.
Aşağıdaki üç şekilde çokgen değildir.
Bir çokgenin ardışık iki kenarının oluşturduğu açılardan çokgenin içindek kalanlarına iç açı , iç açının komşu bütünleri olan açılara dış açı denir.
Bir çokgenin her bir iç açı ölçüsü 180o den küçükse veya hiçbir kenar uzantısı diğer kenarı kesmiyorsa bu çokgene dışbükey (konveks) çokgen , en az bir kenarının uzantısı çokgeni kesiyorsa çokgene içbükey (konkav) çokgen denir.
Aşağıdaki çokgenler içbükey çokgenlerdir.
Bir çokgende ardışık olmayan iki köşeyi birleştiren doğru parçasına köşegen denir.
n kenarlı bir çokgenin bir köşesinden çizilebilecek köşegen sayısı n - 3 tanedir.
n kenarı olan bir çokgenin köşegen sayısı ile bulunur.
n kenarlı bir çokgenin iç açı ölçüleri toplamı (n-2).180o , dış açı ölçüleri toplamı ise 360o dir.
Tüm kenar uzunlukları ve tüm açılarının ölçüleri birbirine eşit olan çokgenlere düzgün çokgen denir.
- n kenarlı bir düzgün çokgende
- Bir iç açı ölçüsü olur.
- Bir dış açı ölçüsü olur.
-
n tek sayısı ise bir köşeden çizilen açıortay karşı kenarı dik ortalar.Bu açıortay çokgenin simetri doğrusudur.
-
n çift sayı ise çokgenin karşılıklı kenarları paraleldir.Karşı köşeleri birleştiren açıortay simetri doğrusudur.
Düzgün beşgen özellikleri
- Düzgün beşgenin bir iç açı ölçüsü 108o , dış açı ölçüsü ise 72o dir.
-
Bir köşeden çizilen açıortay karşı kenarı dik ortalar.İç açıortaylar tek bir noktada kesişir.
- Köşegen uzunlukları birbirine eşittir.
-
İç açıortayların kesim noktası ile köşeler birleştiğinde 5 eş üçgen oluşur.
Düzgün altıgen özellikleri
- Bir iç açı ölçüsü 120o , dış açı ölçüsü ise 60o dir.
- Karşılıklı kenarları paraleldir.
-
İki farklı uzunlukta köşegeni vardır.
- Düzgün altıgenin karşılıklı köşelerini birleştiren köşegenler düzgün altıgeni 6 tane eşkenar üçgene ayırır.Bir kenar uzunluğu a olan düzgün altıgenin alanı 6. olur.
Düzgün çokgenlerde alan bağıntısı
n kenarlı düzgün çokgenin çevrel çemberi (kırmızı) merkezi , iç teğet çemberi (mavi) merkezi ve ağırlık merkezi aynı noktadadır.(M)
A(ABCD....) = veya n.(.R.R.sinα) olur.(α = )