Şükr kelimesi bulunan ayetler Sabr kelimesi bulunan ayetler Namaz kelimesi bulunan ayetler Zekat kelimesi bulunan ayetler Cennet kelimesi bulunan ayetler Cehennem kelimesi bulunan ayetler
Kuranı Kerim
Matematik Matematik soruları
Mehmet Açar yazılım

8. sınıf kareköklü ifadeler

Bir sayının hangi pozitif sayının karesi olduğunu bulma işlemine karekök alma denir.Karekökün sembolü √ işaretidir.

Bir tam sayının karesi olan sayılara tam kare pozitif sayılar denir.

Karekök alma işleminde sayı asal çarpanlara ayrılır.Eğer çarpanlar üsleri 2 olacak şekilde yazılabilirse sayı tam karedir.

8.sınıf kareköklü ifadeler 1
Yukarıdaki gibi asal çarpanlarına ayrılmış 36 sayısı 22.32 yazılabilir.
22.32 = (2.3)2 = 62 olduğundan 36 nın karekökü 6 olarak bulunur.

2257525513355
Yukarıdaki gibi asal çarpanlarına ayrılmış 225 sayısı 32.52 yazılabilir.
32.52 = (3.5)2 = 152 olduğundan 225 in karekökü 15 olarak bulunur.

Karekökü anlamada karenin alan ve kenar arasındaki ilişkisinden yararlanılabilinir.

8.sınıf kareköklü ifadeler 2
Karenin kenar uzunluğuKarenin alanı
11
24
39
416

Tam kare olmayan kareköklü sayının hangi iki doğal sayı arasında bulunduğunu hesaplamada birimkareden yararlanılabilinir.

8.sınıf kareköklü ifadeler 3

Yukarıdaki şekilde görüleceği gibi 17 den küçük ilk tam kare pozitif tam sayı 16 , büyük olan ise 25 olduğundan 17 sayısı 4 ile 5 sayıları arasındadır.

İrrasyonel sayılar

Eğer bir sayı iki tam sayının oranı şeklinde yani rasyonel sayı şeklinde yazılamıyorsa bu sayı irrasyonel sayıdır.Örnekler

  1. örnek -5 sayısı -51 şeklinde yazılabileceğinden irrasyonel sayı değildir.
  2. örnek 7,2 sayısı 7210 şeklinde yazılabileceğinden irrasyonel sayı değildir.
  3. örnek 8,6 devirli sayısı 789 şeklinde yazılabileceğinden irrasyonel sayı değildir.
  4. örnek 5,0240357.... şeklinde kesir kısmı düzensiz şekilde devam eden sayı bir irrasyonel sayıdır.
  5. örnek 17 sayısı bir irrasyonel sayıdır.

Tam kare olmayan sayıların karekökleri irrasyonel olduğundan dolayı , bu sayılarda gerçek sayılardır.

Gerçek sayılar

Tam sayılar , rasyonel sayılar ve irrasyonel sayıların hepsinin oluşturduğu kümeye gerçek sayılar kümesi denir.

Her doğal sayı aynı zamanda tam sayıdır.Her tam sayı aynı zamanda rasyonel sayıdır.

𝜋 sayısı (pi sayısı) 22 nin 7 ye bölümünün sonucudur.Bu sayı 3,14285714.. şeklinde kesir kısmı devretmeyen , düzensiz devam ettiğinden irrasyonel bir sayıdır.

Katsayılı karekök

ab kareköklü ifadesinde a sayısı kareköklü ifadenin katsayısıdır.

Katsayılı bir kareköklü ifade katsayının karesi alınıp karekök içine çarpan olarak alınarak katsayı karekök içine alınabilir.

  1. örnek 32 kareköklü ifadesinde 32 = 9 olduğundan ifade 2.9 olur.Kök içindeki çarpma işlemi yapılırsa 18 olur.
  2. örnek 75 kareköklü ifadesinde 72 = 49 olduğundan ifade 5.49 olur.Kök içindeki çarpma işlemi yapılırsa 245 olur.

Yukarıdaki işlemin tersi olarak kök içindeki sayının tam kare sayı çarpanı varsa bu ifade katsayılı şekilde yazılabilir.Örnekler

  1. örnek 45 = 9.5 olur. 9 un karekökü 3 olduğunda 35 olur.
  2. örnek 72 = 36.2 olur. 36 nın karekökü 6 olduğunda 62 olur.

Karekökle çarpma bölme

Kareköklü ifadelerle çarpma bölme yaparken katsayılar ve karekök içindeki sayılar kendi aralarında işleme alınır.Yani katsayılar çarpılır veya bölünür , karekök içindekiler çarpılır veya bölünür.Örnekler

  1. örnek 5.6 = 5.6 olur.Kök içi çarpma yapılırsa sonuç 30 olur.
  2. örnek 37.23 = (3.2)7.3 olur.Çarpma işlemleri yapılırsa sonuç 621 olur.
  3. örnek 217 = 217 olur. Kök içindeki bölme işlemi yapılırsa 3 olur.
  4. örnek 81862 = 81862 olur.Bölme işlemleri yapılırsa cevap 4 3 olarak bulunur.

Karekökle toplama çıkarma

Kareköklü ifadelerle toplama çıkarma yapabilmek için kök içindeki sayıların aynı olması gereklidir.Eğer aynı ise kareköklerin katsayıları toplanır veya çıkarılır ve kök içi olduğu gibi yazılır.Örnekler

  1. örnek 85 - 25 = (8 - 2)5 olur. Çıkarma işlemi yapılırsa sonuç 65 olur.
  2. örnek 7 + 27 = (1 + 2)7 olur. Toplama işlemi yapılırsa sonuç 37 olur.

Eğer kök içindeki ifadeler aynı değilse o zaman kök içindeki sayılar arasında tam kare çarpan olup olmadığına bakılır.Tam kare çarpan varsa bunlar kök dışına çıkarılıp kök içindekilerin aynı olması sağlanabilir.

2 + 18 işleminde kök içleri aynı değildir.Ama tam kare sayı olan 9 18 in bir çarpanı olduğundan 18 yerine 9.2 ve 32 yazılabilir.
Bu durumda işlem 2 + 32 den 42 olur.

Karekökle çarpıldığında doğal sayı olan çarpanlar

İki kareköklü ifade çarpıldığında çarpım sonucu doğal sayı olabilir.Çünkü karekök içindeki sayıların çarpım sonucu tam kare sayılar olursa bu sayılar kareköksüz olarak ifade edilebilir.Örnekler

  1. örnek 2. 50 işleminin sonucu 100 dür.100 tam kare olduğundan bu ifadede 10 a eşittir.
  2. örnek 3. 27 işleminin sonucu 81 ddir.81 tam kare olduundan bu ifadede 9 a eşittir.

Ondalık gösterimlerin karekökünü belirleme

Karekök içinde ondalık gösterimlerin kareköklerini belirmek için ondalık gösterimler rasyonel sayı şeklinde yazılmalıdır.Bundan sonra pay veya payda da tamkare sayı varsa onların karekökleri belirlenir.Örnekler

  1. örnek 0,04 = 4100 olur.Pay ve payda tam kare sayılar olduğundan 210 olur ve 2 ile sadeleşirse 15 olur.
  2. örnek 1,44 = 144100 olur.Pay ve paydada tamkare sayılar olduğundan 1210 olur ve 2 ile sadeleşirse 65 olur.