8. sınıf üslü ifadeler
Üslü ifade kuralları
Üslü ifadeler ile ilgili temel kurallar aşağıdaki şekildedir. Aşağıdaki kurallarda a ≠ 0 ve k , m ile n sayıları tam sayılar olmalıdır.
- a0 = 1
- = a-n , an =
- an.am=an+m
- = am-n
- (an)m= an.m
- (a.b)k = ak.bk
- b ≠ 0 olmak üzere ( )k =
Tam sayıların tam sayı kuvveti
Tam sayıların tam sayı kuvvetini almada 4 farklı durum olabilir.
1. durum pozitif tam sayının pozitif tam sayı kuvveti .
53 üslü gösterimin değeri 5.5.5 ile 125 olarak bulunur.
2.durum pozitif tam sayının negatif tam sayı kuvveti .
5-3 = olur.Paydadaki üslü gösterim 5.5.5 ile 125 olarak bulunduğundan cevap olur.
3.durum negatif tam sayının pozitif tam sayı kuvveti .
Bu durumda negatif sayının mutlak değerinin kuvveti alınır.Kuvvetin sonucunun işareti için kuvvete bakılır.
-Kuvvet tek sayısı ise sonuç negatif tam sayı
-Kuvvet çift sayı ise sonuç pozitif tam sayı olur.
- (-3)4 de |-3| = 3 olur.34 = 81 ve üs çift olduğundan sonuç +81 olur.
- (-3)3 de 39 = 27 ve üs tek olduğundan sonuç -27 olur.
Ondalık sayıların çözümlenmesinde 10 un tam sayı kuvvetleri kullanılarak çözümleme yapılabilir.Örnekler
- örnek 2,1 = 2 + 0,1 şeklinde çözümlenebilir.2 sayısını 2.100 ve 0,1 sayısını da bunuda 1.10-1 şeklinde yazabileceğimizden dolayı 2,1 , 2.100 + 1.10-1 şeklinde çözümlenir.
- örnek 34,73 sayısını 3.101+4.10+7.1-1+3.10-2 şeklinde çözümlenir.
- örnek 507,208 sayısını 5.102 + 0.101+ 7.100 + 2.10-1+ 0.10-2 + 8.10-3 şeklinde çözümlenir.
Sayıları farklı üslü ifadelerle gösterim
Üslü ifadeler sadece tam sayılar değil , tüm sayılarla yapılabilir.Bunun içinde ondalık gösterimlerde dahildir.Ondalık gösterimde virgül sola kaydırılınca sayının 10 çarpanının kuvveti 1 arttırılır.Sağa doğru kaydırılınca kuvvet bir azaltılır.Örnekler
- örnek 200.10-2 = 20.10-1 = 2 = 0,2.101 = 0,02.102
- örnek 1300.10-2 = 130.10-1 = 13 = 1,3.101 = (,13.102
- örnek 52100.10-2 = 5210.10-1 = 521 = 5,21.101 = 5,21.102
Bilimsel gösterim
-1 ≤ a < 10 ve n tam sayı olmak üzere a x 10n şeklinde gösterime bilimsel gösterim denir.
1,496 x 1011 ve 6,975 x 10-8 bilimsel gösterimdir.
25 x 10-18 bir bilimsel gösterim değildir.Çünkü çarpan 10 dan büyüktür.Bunun bilimsel gösterim olması için 2,5 x 10-17 şeklinde yazılması gerekir.
0,73 x 1018 bir bilimsel gösterim değildir.Çünkü çarpan 1 den küçüktür.Bunun bilimsel gösterim olması için 7,3 x 1019 şeklinde yazılması gerekir.