Çember daire
Merkez açı ve yay
Bir çemberin merkezinden çıkan iki ışının oluşturduğu açı merkez açıdır.
Merkez açının çemberde gördüğü yay çember parçasıdır.
Yayın ölçüsü açı ölçü birimi , uzunluğu ise uzunluk ölçme birimidir.
Merkez açının ölçüsü gördüğü yayın ölçüsüdür.
Merkez açı ışınları ve çember parçası arasında kalan bölgeye daire dilimi adı verilir.
1. gösterimdeki açının ölçüsü 90o , ikinci gösterimde açının ölçüsü 120o dir.Açının derecesi büyüdükçe çember parçası ve daire dilimi büyümektedir.
Çember ve çember parça uzunluğu hesaplama
r yarıçap , sabit bir değer olan π pi sayısı olmak üzer bir çemberin uzunluğu 2.π.r bağıntısı ile hesaplanır.Pi sayısının kaç alınması gerektiği verilir.3 , 3,14 veya olarak alınabilir.
Bir çember 360o derecedir.Bir çember parçasının uzunluğu ile merkez açısı arasında doğru orantı bulunmaktadır.
.Doğru orantıda içler dışlar çarpımı eşit olduğundan
360 . çember parçası uzunluğu = çember uzunluğu . merkez açı ölçüsü olur.
Yarıçapı 20 cm olan olan bir çemberde 30o lik merkez açısının gördüğü yayın uzunluğunu bulmak için yapılacaklar.( π = 3 olarak alınmıştır. )
- 2.3.20 işlemi ile çember uzunluğu 120 cm olarak bulunur.
- orantısı kurulur.
- İçler dışlar çarpımı ile 360.x = 90.120 olur.
- x yalnız bırakılır , önce 120 sonra 3 ile sadeleşirse işlem ve sonuç olur.
- Çember parçası uzunluğu 30 cm dir.
Daire ve daire dilimi alanı hesaplama
Dairenin alanı pi sayısı ile yarıçapının karesinin çarpımı ile bulunur. π.r2 bağıntısında r yarıçapın sembolüdür.
Daire diliminin alanı ile merkez açının ölçüsü arasında da doğru orantı bulunmaktadır. Doğru orantıda içler dışlar çarpımı eşit olduğundan
daire dilimi alanı . 360 = daire alanı . merkez açı ölçüsü
- Aşağıdaki örneklerde π = 3 olarak alınmıştır.
- yarıçapı 10 cm olan bir dairenin alanı 3.10.10 işlemi ile 300 cm2 olarak bulunur.
-
yarıçapı 8 cm ve merkez açısı 60o olan bir daire diliminin alanını bulmak için yapılacaklar.
- 3.8.8 işlemi ile dairenin alanı 192 cm2 olarak bulunur.
- orantısı kurulur.
- İçler dışlar çarpımı eşit olduğundan 360.x = 60.192 olur.
- x yalnız bırakılır , önce 60 sonra 6 ya bölünürse işlem ve sonuç olur.
- Daire diliminin alanı 32 cm2 olarak bulunur.