Ebob ekok
EBOB
En az biri sıfırdan farklı en az iki pozitif tam sayıyı tam olarak bölebilen en büyük doğal sayıya en büyük ortak bölen (EBOB) denir.
a ve b sayılarının en büyük ortak böleni EBOB(a,b) şeklinde gösterilir.
EBOB iki yolla bulunabilir.
- Sayılar ayrı ayrı asal çarpanlarına ayrılır.Ortak asal çarpanlardan en küçük üslülerin çarpımı alınır.
- Sayılar birlikte asal çarpanlarına ayrılır.Aynı anda bölenler işaretlenir ve bunlar çarpılır.
18 = 2.32 , 24 = 23.3 ise EBOB(18,24) = 2.3 ile 6 olarak bulunur.
Aralarında asal olan iki sayının EBOB u 1 olur.
EBOB(x,x) = x , EBOB(ky,y) = y , EBOB(kx,ky) = kz , EBOB(,) = 1
EKOK
En az iki pozitif tam sayının ortak katlarından en küçüğüne en küçük ortak kat (EKOK) denir.
a ve b sayılarının en küçük ortak katı EKOK(a,b) şeklinde gösterilir.
EKOK bulurken sayılar asal çarpanlarına ayrılır.Ortak asal çarpanların en büyük üslüleri ve ortak olmayan çarpanların çarpımı EKOK a eşittir.
18 = 2.32 , 24 = 23.3 ise EKOK(18,24) = 32 . 23 ile 72 olarak bulunur.
Aralarında asal olan a ve b sayılarının EKOK u a . b olur.
EKOK(x,x) = x , EKOK(ky,y) = ky , EKOK(kx,ky) = kz
EBOB ve EKOK ile ilgili bazı kurallar
İki tam sayının EBOB u bu sayılardan küçük veya küçük sayıya eşittir.
İki tam sayının EKOK u bu sayılardan büyük veya büyük sayıya eşittir.
İki doğal sayıdan bir diğerinin katı ise EKOK ları büyük olan sayı , EBOB ları ise küçük olan sayıdır.
x,y,z ve t pozitif tam sayı olmak üzere EKOK() =
a,b ∈ N+ için a ile b nin çarpımı bu sayıların EBOB u ile EKOK unun çarpımına eşittir.
a . b = EBOB(a,b) . EKOK(a,b)
İki doğal sayının biri diğerinin katı ise bu iki doğal sayının EKOK u büyük olan sayıya , EBOB u küçük olan sayıya eşittir.