Üçgenin yardımcı elemanları
Üçgenin iç ve dış açıortayları
-
Üçgenin bir iç açısını iki eşit parçaya bölen ışına iç açıortay , bir dış açısını iki eşit parçaya bölen ışına ise dış açıortay denir.
Yukarıdaki ABC üçgeninde [AN iç açıortay , [AE ise dış açıortaydır. - Bir açıortayın üzerindeki bir noktanın açı kollarına olan uzaklığı eşittir.
- Bir açıortay üzerinde alınan bir noktadan açı kollarına indirilen dikmelerin açı kollarını kestiği noktaların açının köşesine olan uzaklıkları eşittir.
Yukarıdaki [OD COB açısının açı ortayıdır.|FE| = |EG| ve |FO| = |OA|- Üçgenin iç açıortayları üçgenin iç bölgesinde kesişir.
-
Bir üçgende iki iç açıortayın oluşturduğu açının ölçüsü 90o den diğer köşedeki açının ölçüsünün yarısı kadar fazladır.
Yukarıdaki D açısının ölçüsü 90 + ÷ 2 -
Üçgende iki dış açıortayın oluşturduğu açının ölçüsü 90o den diğer köşedeki açının ölçüsünün yarısı kadar eksiktir.
Yukarıdaki D açısının ölçüsü 90 - ÷ 2 -
Bir üçgenin bir iç açıortay ve bir dış açıortayın oluşturduğu açının ölçüsü diğer köşedeki açının ölçüsünün yarısına eşittir.
Yukarıdaki E açısının ölçüsü ÷ 2
Yukarıdaki üçgende [AD] açıortay olmak üzere eşitliğine iç açıortay teoremi denir.
Yukarıdaki üçgende [AD] dış açıortay olmak üzere eşitliğine dış açıortay teoremi denir.
Üçgenin kenarortayları
- Bir üçgende bir köşeyi karşısındaki kenarın orta noktasına birleştiren doğru parçasına , o kenara ait kenarortay denir.
- İki kenarortayın kesiştiği noktada üçüncü kenarortay da geçer.
- Kenarortaylar üçgen içinde kesişir.Kesiştikleri noktaya üçgenin ağırlık merkezi denir.
Yukarıdaki şekilde [AF] , [DC] ve [BE] kenarortaylarıdır.Bu yüzden = 2 olur.- Bir üçgendeki iki kenarortayın uç noktalarını birleştiren doğru parçası üçüncü kenarortay üzerinde köşeden kenara doğru 3,1 ve 2 sayılarıyla orantılı parçalar ayırır.
Yukarıdaki şekilde [AF] , [DC] ve [BE] kenar ortay , [DE] iki kenarortay uç noktasını birleştiren doğru parçasıdır.Bu yüzden |AK| = 3k , |KG| = k ve |GF|= 2k olur.- Bir dik üçgende hipotenüse ( 90o açı köşesinin karşısındaki kenar ) ait kenar ortay hipotenüs uzunluğunun yarısına eşittir.
Üçgenin kenar orta dikmeleri
- Bir doğru parçasına orta noktasında dik olan doğruya dikme denir.
- Bir doğru parçasının orta dikmesi üzerinde alınan herhangi bir nokta doğru parçası uç noktalarına eşit uzaklıktadır.
Yukarıdaki d doğrusu CD doğru parçasına dik , |CE| = |EC| ve A ∈ d , B ∈ d olduğundan |AC| = |AD| ve |BA| = |BD| olur.- Bir üçgenin orta dikmeleri bir noktada kesişir.
Üçgenin yükseklikleri
- Bir üçgende bir köşeyi karşısındaki kenara veya kenarın uzantısına çizilen dik doğru parçasına , o kenara ait yükseklik denir.
- Bir üçgenin yükseklikleri veya yüksekliklerinin uzantıları bir noktada kesişir.Bu noktaya üçgenin diklik merkezi denir.
- Diklik merkezi dar açılı üçgende üçgenin içindedir.
- Diklik merkezi dik açılı üçgende dik köşededir.
- Diklik merkezi geniş açılı üçgende üçgenin dışındadır..
- İkizkenar üçgende eş olan kenarlara ait yüksekliklerin uzunlukları eşittir.
- İkizkenar üçgende tabanda alınan bir noktadan eş kenarlara inilen dikmelerin uzunluklarının toplamı , eş olan kenarlara ait yüksekliğin uzunluğuna eşittir.
Yukarıdaki ABC ikizkenar üçgeninden D noktasından çizilen dikmelerin toplam uzunluğu ile AB veya BC kenar yüksekliklerinin uzunlukları aynıdır.AB nin yüksekliği BC , BC in ise AB dir.- Bir eşkenar üçgenin iç bölgesinde alınan bir noktadan kenarlara indirilen dikmelerin uzunlukları toplamı eşkenar üçgenin yüksekliğinin uzunluğuna eşittir.